Pułk został sformowany na podstawie rozkazu dziennego Nr 14 głównodowodzącego Siłami Zbrojnymi Polskimi w byłym zaborze pruskim, gen. por. Józefa Dowbor-Muśnickiego z dnia 19 stycznia 1919 roku, jako 1 Pułk Strzelców Wielkopolskich. Dowódcą pułku mianowany został płk Daniel Konarzewski, któremu do pomocy przydzielono płk Nowakowskiego, mjr Józefa de Meszka, kpt. Morawskiego, kpt. Wierzchonia, por. Wąsowskiego i por. Stankiewicza. Formowanie pułku nastąpiło w Poznaniu, w koszarach byłego niemieckiego 46 pp (Cytadela). Początkowo pułk był bezpośrednio podporządkowany Dowództwu Głównemu SZ w b. zaborze pruskim, a następnie został włączony w skład 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich.
Zalążkiem powstającej jednostki była powstańcza kompania skautowa (około 200 osób), którą dowodził aspirant oficerski, Wincenty Wierzejewski. Kompania ta wsławiła się zdobyciem 28 grudnia 1918 r. Fortu Grollmana. W ciągu tygodnia pierwszy batalion tego pułku osiągnął stan około 800 żołnierzy, z których utworzono cztery kompanie strzeleckie (dowódcy: asp. ofic. Wincenty Wierzejewski, ppor. Władysław Paluszkiewcz, ppor. Władysław Moszczeński, ppor. Tadeusz Strehla) i jedną kompanię karabinów maszynowych - kulomiotów (dowódca ppor. Feliks Zieliński).
26 stycznia 1919 r. na Placu Wolności w Poznaniu odbyło się zaprzysiężenie Dowództwa Głównego i garnizonu poznańskiego wraz z 1 Pułkiem Strzelców Wielkopolskich. Pułk otrzymał wówczas sztandar. Był to pierwszy sztandar wzorowany na chorągwiach powstańczych z 1831 r. Uroczystość zakończona została promocją 80 podoficerów na stopnie oficerskie i efektowną defiladą. Pułk został przeniesiony do obozu ćwiczebnego w Biedrusku pod Poznaniem, gdzie przybywali poborowi i w krótkim czasie sformowano tam II i III batalion oraz cztery kompanie karabinów maszynowych, pluton telefoniczny i tabor pułkowy. Sformowany został również batalion zapasowy, który przeniesiony został w maju do Wrześni. Do końca lutego formowanie pułku zostało zakończone, a nadwyżki poborowych przekazane do 3 Pułku Strzelców Wielkopolskich. Żołnierze zostali przeszkoleni z elementarnych podstaw musztry, strzelania i taktyki, a dodatkowo zorganizowana została również szkoła podoficerska. 10 grudnia 1919 przemianowany na 55 Pułk Piechoty 14 Dywizji Piechoty Wielkopolskiej.
